1

We leven in een tijd waarin alles een probleem vormt, dat is bekend. Alles verkeert ook in een krisistoestand – en dat zelfs al jaren achtereen. Krisis in de medische wetenschap en in de ekonomische theorie, in het huwelijk en in de kunst, in opvoeding en onderwijs en noem maar op. Met de stedelijke gebieden is het al niet anders gesteld.

2

De ruimtelijke planning bevindt zich in een lastig parket. De vraag naar de effectiviteit en de identiteit van de ruimtelijke planning is actueler dan ooit. De toename van het aantal ruimtelijke plannen, de omvang van hun bereik alsmede de uitbreiding van het voor het ruimtelijk facet relevante instrumentarium heeft lang niet iedereen kunnen overtuigen van de doeltreffendheid van ruimtelijke plannen. Tot voor kort konden de diverse maatschappelijke activiteiten min of meer trendmatig geprogrammeerd worden. Na een vertaling in ruimtelijke claims kon men dan via een afwegingsproces prioriteiten toekennen. In de huidige omstandigheden is deze werkwijze minder zinvol.

3

Nederland was lang een gidsland in de planning en aanleg van omvangrijke infrastructuur (dijken, wegen, vliegvelden, kabelnetten) en het op een efficiënte en goede wijze ruimtelijk alloceren van programma’s. Voor de opgaven van de toekomst lijkt de inrichting van Nederland echter geen onderwerp meer van het politieke of maatschappelijke debat.

4

Wat valt er de komende 10 jaar nog te stedebouwen? Nu het ontwerpen van grote uitbreidingsplannen meer en meer tot het verleden zal gaan behoren, moet de stedebouwkundige zich op een ander werkterrein gaan richten. Het accent zal komen te liggen op het beheer van de bestaande stad en haar stadsdelen.

5

In het Nederlands beleid wordt gewaarschuwd voor ‘van onderop’ komende activiteiten, dat wij er als het ware door opgeschrikt worden en niet goed weten hoe wij er mee aan moeten. Het Amerikaanse beleid is er van het begin af aan doelbewust op gericht geweest om activiteiten ‘van onderop’ op te wekken en deze hun plaats te geven in het bestel en er zoveel mogelijk van te profiteren – niet alleen in financieel opzicht, maar ook van geniale ideeën, die van onderop voort kunnen komen.

6

Ik ben benieuwd naar de ideeën die na het debacle van de compacte stad iets nieuws te berde brengen op het gebied van stadsconcepten: die weten om te gaan met het gegeven van ingestorte markten en afgedamde subsidiestromen: die uitvoerbare experimenten voorstellen en iets nieuws en waardevols toevoegen aan het centrum van de hoofdstad. Mijns inziens is de laatste tijd alleen de vrijetijdsector, en daarin met name het particulier initiatief, in staat geweest nieuwe deelmarkten te scheppen en uit te baten: de mode en andere vormen van lichaamskultuur als dansen, roller-scate en body-building.

7

Het gaat om de glitter en glamour en er worden soms onzinnige plannen gemaakt met concepten als ‘de Vlinder van Emmen’ of de stad als ‘Pollepel’. De context – zowel ruimtelijk als sociaal-cultureel – geldt bij dit soort stedebouw niet meer als uitgangspunt. Alleen de vorm telt nog. Men heeft hierbij geen gevoel voor plek en stel zich geen vragen over de manier waarop het project functioneert binnen zijn context.

8

Het streven naar multifunctionele ontwikkelingen staat centraal. Ik merk dat ontwikkelaars en beleggers steeds meer hechten aan de toekomstwaarde van het onroerend goed dat zij ontwikkelen en beheren. Locaties moeten niet alleen nu aantrekkelijk zijn, maar ook in de toekomst aantrekkelijk blijven.

9

Bij de dienst van stadsontwikkeling en wederopbouw, afdeling uitbreidingsplannen en stedebouwkundige realisatie van de gemeente Rotterdam kunnen voor de voorbereiding, het ontwerpen en het uitwerken van stedebouwkundige plannen worden geplaatst: een architect (fl. 915,-) een assistent-architect (fl. 852,-) en een technisch ambtenaar a (fl. 584,-). Bedragen zijn exclusief de huurcompensatie ad 4% per maand en de vakantietoeslag ad 4%. Gunstige pensioenregeling.

Schrijvers:

Gemeente Rotterdam, stedebouw en volkshuisvesting 12-1963

Drs. J. Buit, stedebouw en volkshuisvesting 12-1963

Drs. S.E. Pronk, stedebouw en volkshuisvesting 5-1974

Van der Voort en Doevendans, stedebouw en volkshuisvesting 3-1984

Drs. H. Hetsen, stedebouw en volkshuisvesting 3-1984

Ir. A. Habets, stedebouw en volkshuisvesting 3-1984

Minister Alders, interview in stedebouw en volkshuisvesting 3-1994

Yap Hong Seng, interview in S&RO 1-2004

Paul Gerretsen, S+RO 1-2014