Hoe houd je een dorp vitaal waar de bevolking vergrijst en nauwelijks groeit of misschien zelfs krimpt? En wat kan een woningcorporatie daaraan bijdragen? Vier bestuurders over de taak van corporaties in gebieden waar de vitaliteit onder druk staat en de dilemma's waar zij voor worden geplaatst. Elk dorp vitaal houden is lastig. En het doen van investeringen voor alle bewoners is wellicht toch meer een taak van de gemeente.

“Onze dorpen en buurten zijn doorgaans leefbaar. Mensen kunnen er veilig over straat. De straat is redelijk schoon. En er wonen mensen die omkijken naar hun buren”, zo zegt Bothilde Buma, bestuurder van Woonservice, een corporatie met 6.000 woningen in de provincies Drenthe en Groningen. “Ook als in een dorp de bevolking afneemt, dan kan zo’n dorp nog leefbaar zijn.”
Zij legt de nadruk op behoud van vitale dorpen. Vitaliteit is volgens haar iets anders dan leefbaarheid. “Niet overal kun je nog lopend of op de fiets naar de supermarkt of huisarts of is er nog sprake van een buurtcentrum of dorpshuis waar activiteiten worden georganiseerd. Juist die afnemende vitaliteit is van grote invloed op de vraag of oudere mensen met een toenemende zorgvraag in hun dorp of buurt kunnen blijven wonen. Overal in ons land zijn de beleidsuitgangspunten hetzelfde: ouderen moeten langer zelfstandig thuis wonen, maar op een plek met weinig voorzieningen is dat behoorlijk lastig. De supermarkt die eerst nog op loopafstand was, zit nu een dorp verderop en dat is voor iemand die slecht ter been is een hele uitdaging. En in de provincie waar wij werkzaam zijn speelt mee, dat de mensen die mantelzorg moeten verlenen op grote afstand van hun zorgbehoeftige ouders wonen. In ons werkgebied wonen volwassen kinderen gemiddeld op veertig kilometer afstand van hun ouders. Dat betekent iets voor de omvang en intensiteit van de zorg die zij kunnen leveren. Minder aandacht kan vervolgens weer leiden tot meer eenzaamheid. Ik denk dat het belangrijk is, dat we er voor zorgen dat mensen niet eenzaam worden”, aldus Buma. “Dat werkt ook preventief: niet eenzame mensen voelen zich beter en hebben minder zorg nodig.”