De reden om de participatietrein binnen te laten rijden komt vaak tot stand doordat anderen vinden dat het moet. Veelal wordt participatie door externe factoren ingegeven. Bouwbedrijven die werkzaamheden uitvoeren voor woningcorporaties realiseren bewonersparticipatie, omdat de opdrachtgever dit van ze verwacht. De Overheid betrekt burgers bij beleid en huurdersorganisaties gebruiken denkkracht van huurders om legitieme besluitvorming te borgen. Woningcorporaties zetten vanuit hun focus op prestatieafspraken, participatie in om de zeggenschap van huurders te vergroten.

Factoren van buitenaf en organisaties die vinden dat ‘het moet’ gaan niet vaak samen in succesvolle participatietrajecten. De intrinsieke motivatie ontbreekt hierin. Bij de vraag waarom participatie waarde zou kunnen toevoegen aan het bedrijf of organisatie, daar staat nog niet iedere organisatie goed bij stil.

Maar al te vaak is het al lastig genoeg mensen aan de participatietafel te krijgen. Waarvoor zou je ’s avonds de warme bank achterlaten om op de uitnodiging van een professional in te gaan? De vraag ‘What’s in it for me?’ speelt een rol hierin. Het gaat om persoonlijk voordeel behalen.

Ooit las ik dat de mens pas in beweging komt wanneer een van de drie P’s hem weten te raken: Pijn, Plezier en Poen. Het moet voordeel opleveren of een probleem oplossen…zo eenvoudig is het.

Bij succesvolle participatietrajecten valt het me op dat participatie bij deze organisaties in een heel ander daglicht staat. Het gaat hier om partijen die vanuit een visie snappen dat door participatie veel voordeel te behalen valt door eigenaarschap en draagvlak te creëren.

Organisaties die participatie op deze manier inzetten hebben een intrinsieke motivatie en positieve focus op de bewoner, de burger of de klant.

In het rijtje met successen staat met stip op nummer één een vooraf bedachte structuur, gevolgd door heldere communicatie over de manier waarop de terugkoppeling plaatsvindt. Men levert tenslotte niet voor niets een bijdrage.

Participatie, maar dan niet omdat het moet, leidt tot het optimaliseren van klant- of burgerprocessen. Wanneer je oprecht een relevante rol toedicht aan de betrokkenen, dan kun je als organisatie meteen een aantal loyale ambassadeurs aan je belanghouders toevoegen. Zeker weten!