"Mijn voornaamste drijfveer is al mijn hele leven het werken aan de omgeving, het organiseren van het land of de stad via de ruimte. Mijn familie en de streek waarin ik opgroeide was voor die eerste vorming heel belangrijk". Als 36-jarige werd Jo benoemd als hoogleraar in Duitsland. Hij leerde de Duitse cultuur en werkwijzen kennen, waaronder die van de Internationale Bau Ausstellung (IBA). Het verbaasde hem daarom niet dat de organisatie achter de IBA's hem benaderde voor de IBA Parkstad Limburg.
Een open oproep aan bewoners en ondernemers uit de regio om met voorstellen te komen voor Parkstad stond al op de wagen, maar leverde in eerste instantie weinig reacties op. Zijn eerste cruciale beslissing was daarom het loslaten van het vastgestelde tijdpad. “Je moet in zo’n proces getuigen van begrip voor de onderbuik van de streek en vragen waar de streek zelf behoefte aan heeft. Uiteindelijk werden we overspoeld door 300 inzendingen!”
Vervolgens was het van belang kennis te nemen van het gangbare beleid. Hij vond stapels rapporten, plannen en structuurvisies. Zijn tweede cruciale beslissing was om toch zelf eerst een analyse te laten maken van de streek en om veel mensen met unieke kwaliteiten en kennis op diverse facetten het proces binnen te halen. “Frisse blikken die geloofden in het mogelijk maken van het onmogelijke”.
“Mijn derde cruciale beslissing was om niet in de directeursrol te stappen. Ik moest curator worden en wilde de zakelijke kant bij iemand anders leggen. Zo kon ik mij concentreren op de inhoud en het samenwerkingsproces met de streek”, zegt Jo. Het duurde 1,5 jaar voordat dit lukte en Guido Derks als zakelijk directeur aantrad (inmiddels opgevolgd door Kelly Regterschot red.) Toen ze samen de leiding kregen knetterde het regelmatig. De één wilde het groot maken, de ander juist klein houden. “We verdedigen verschillende belangen, maar juist door deze goed uit te spreken en onderling te wegen maken we het project doorzichtig en goed”. Maar het zal waarschijnlijk altijd wel schuren tussen beschikbaar geld en de bestuurlijke opdracht enerzijds en een zorgvuldig, vruchtbaar en gedragen bottom up proces met de streek anderzijds.
Het is cruciaal in zijn aanpak dat niemand afvalt. “Alle 300 inzenders samen vormen de lokale macht die met je mee wil doen. Zij gaan Parkstad Limburg er weer bovenop helpen en als iedere inzender drie mensen meetrekt zijn we al met 1000!” Daarom is van alle inzendingen en de methode een mooi boek en een film gemaakt. Uiteindelijke bleken er 39 winnaars te zijn en 45 inzendingen met attentiewaarde. Alle anderen inzenders zijn uitvinders binnen de academie geworden.
Daarna werden over de ingezonden voorstellen talloze bijeenkomsten georganiseerd. Gesprekken met Jan en Greet in dialect en op gelijk niveau. “We laten zien hoe ze het zelf kunnen! We verbinden plannen met lokale initiatieven. We omschrijven het DNA van plekken, we zoeken de geschiedenis en willen snappen hoe de plekken zijn ontstaan en hoe we er op door kunnen bouwen”.
Het proces van IBA Parkstad is nog in volle gang en zal in 2020 de resultaten laten zien aan het grote publiek.
Bekijk hier
Bekijk hier website IBA Parkstad
Places of Hope is een tentoonstelling en serie activiteiten over hoe we samen de toekomst van Nederland vormgeven. Dit alles onder het motto 'Zin in de toekomst!' Met kunstenaars, science fiction films, ateliers en workshops gaat de bezoeker op zoek naar het goede leven van morgen.
Reacties