Wie het boek leest, kan niet anders dan concluderen dat het neoliberale beleid van de afgelopen jaren desastreus is geweest voor de woningmarkt. Een mix van persoonlijke verhalen – over zijn vader die op straat kwam te staan na een faillissement, over zijn moeder die haar woonomgeving ziet veranderen omdat haar woning is overgenomen door een belegger – en wetenschappelijke analyses onderbouwen dit verhaal. De keuze om dit te doen aan de hand van ‘mythes’, maakt dat je meteen getriggerd wordt om een hoofdstuk te lezen. “Is dat dan niet zo?”. Zo bindt hij de strijd aan met het idee dat de hoge huizenprijzen nou eenmaal een logisch gevolg zijn van vraag en aanbod. Hij laat zien dat de manier waarop er de afgelopen jaren geld is gepompt in het stimuleren van eigen woningbezit uiteindelijk alleen meer heeft geleid tot hogere prijzen. Met een steeds ontoegankelijkere koopmarkt voor starters tot gevolg.
Het heilige huisje dat sociale huurwoningen toch vooral bedoeld zijn voor lage inkomens, wordt eveneens vakkundig afgebroken. De analyse dat een grote sociale huursector juist nodig is als tegenwicht aan het vrije kapitaal in de vrije huur- en koopsector laat je heel anders naar de rol van woningcorporaties kijken. Ook het op verjaardagsfeestjes vaak gehoorde ‘maar corporaties krijgen toch subsidies’ – ik kan er als werknemer van Aedes over meepraten – wordt door Hochstenbach nadrukkelijk ontkracht.
Beleggers moeten het in zijn boek eveneens ontgelden. Of beter gezegd: het systeem dat het mogelijk en aantrekkelijk maakt om als pensioenfonds of vermogend persoon een woning als beleggingsobject te zien. Deze beleggers zijn geen creatieve ondernemers, maar verdienen hun geld ‘slapend’. Dat ze zenuwachtig worden van de regulering die in het regeerakkoord is aangekondigd, wordt bijna cynisch weggelachen. Nooit hadden beleggers de wind zó in de rug. Dat de wind nu ietsjes gaat liggen, zal volgens Hochstenbach echt niet ineens leiden tot een ineenstorting van de middenhuur. Waarvan het overigens nog maar de vraag is of het een oplossing is, of een kunstmatige pleister die nodig is omdat de sociale huur nou eenmaal ophoudt bij 763 euro en de prijzen in de koopmarkt zijn opgestuwd.
Met de woonprotesten van de afgelopen tijd en toch ook steeds meer het politieke besef dat er fundamentele keuzes nodig zijn in het woondomein, past het boek perfect in de huidige tijdsgeest. Hochstenbach wil duidelijk iets aanwakkeren, mensen de barricaden op krijgen. Daarbij heeft hij, als onderzoeker en universitair docent, moeten zoeken naar een balans tussen gefundeerde analyses en uitspraken enerzijds en persoonlijke voorbeelden en activisme anderzijds. Vaak blijft hij nog net binnen de lijntjes, maar af en toe kleurt hij er buiten. Statemens zoals dat de woonprotesten in Rotterdam ‘hardhandig’ door de politie werden neergeslagen, heeft dit boek helemaal niet nodig. Ook de onconventionele oplossingen uit het laatste hoofdstuk – zoals het door de overheid laten opkopen van hotelkamers tot de dakloosheid is opgelost – passen weliswaar goed in de toon van de rest van het boek, maar het was wellicht krachtiger geweest als er een duidelijke lijst met maatregelen was gepresenteerd. Maar bovenal is het een lezenwaardig boek waarmee Hochstenbach de fundamentele beleidskeuzes die ten grondslag liggen aan de wooncrisis voor veel mensen inzichtelijk maakt.