Kernprobleem is dat een huurder in de vrije sector veel minder vermogen kan opbouwen dan een koper. Een belangrijk deel van de maandlasten van een koper bestaat uit aflossing op zijn hypotheek. Bovendien is gedurende de looptijd van het bezit vaak sprake van waardestijging. Bij verkoop vallen vervolgens de aflossing en de overwaarde vrij. Terwijl een huurder elk jaar meer huur moet betalen. Daardoor kan een huurder in de vrije sector ten opzichte van een koper - met doorgaans tamelijk stabiele woonlasten - op de lange termijn minder sparen. Over de precieze rekensommen valt te twisten, maar na een jaar of tien kan het verschil in vermogen al oplopen tot zo’n 75.000 euro. En na dertig jaar zelfs tot meer dan 500.000 euro, wat grotendeels komt door aflossing van de hypotheeklening, waardestijging en extra financiële ruimte bij de koper om te sparen.
Natuurlijk, er zijn een hoop mitsen en maren. Veel starters kunnen helemaal geen hypotheek krijgen, terwijl middenhuur geen (wettelijke) inkomensrestricties kent. Ook moet de koper  de hogere maandlasten, inclusief aflossing, wel kunnen dragen. En het klopt ook dat die kosten, zeker voor onderhoud, onverhoopt hoger kunnen uitpakken. Bij een huurwoning wordt dit als het ware ‘afgekocht’, maar onderaan de streep betaalt een huurder veel meer en wordt er veel minder vermogen opgebouwd. Ook kan de waarde van een koopwoning dalen, maar doorgaans is een eigen woning een relatief veilige investering.
Huren kent zijn voordelen. Een huurcontract kan makkelijk worden opgezegd. Ook betaalt een huurder geen ‘kosten koper’. Dat maakt huren voor de korte termijn aantrekkelijk. Natuurlijk is het alleszins redelijk dat een huurder wat extra betaalt voor deze voordelen, maar het is de vraag of het enorme vermogensverschil dat ontstaat opweegt tegen die voordelen. Wie langer ergens wil wonen zou sociaal moeten kunnen huren of moeten kunnen kopen. Het is dan ook van belang dat er meer sociale huur komt en dat kopen betaalbaarder wordt. Dat kan door meer betaalbare koop te bouwen, maar er zijn ook mogelijkheden de hypotheekregels aan te passen. Niet door meer geld de markt in te pompen zodanig dat koophuizen nog duurder worden, maar juist met het doel de stijging van koopprijzen af te remmen.
Vergis je niet: na invoering van de Wet betaalbare huur blijft middenhuur duurder dan koop en sociale huur. Ik zie het middensegment daarom vooral als een tussenstap in de wooncarrière, maar de prijs/kwaliteitverhouding komt wel dichter bij koop en sociale huur te liggen. Middenhuur-aanbod blijft onverminderd nodig en ik denk dat beleggers, en zeker woningcorporaties, ook na de regulering middenhuurwoningen kunnen blijven bouwen. Maar laten we het voor deze huurders wel betaalbaarder maken. Politieke partijen die zeggen op te komen voor middeninkomens, moeten daarom achter de Wet betaalbare huur gaan staan. Doet een politicus dat niet, dan zegt hij in feite: ‘Ik vind het prima dat middeninkomens de hoogste woonlasten van Nederland hebben’.