Bijna alle habitattypen, van de duinen tot de bossen, die in Nederland onder de Europese Habitatrichtlijn vallen, kennen een matige tot ongunstige staat van instandhouding. Daarmee doet Nederland het slechter dan de overige lidstaten. De soorten uit de Habitatrichtlijn laten voor Nederland een positiever beeld zien. Net als in de Europese Unie als geheel verkeert ongeveer een kwart in een gunstige staat van instandhouding. Voorbeelden daarvan zijn de boomkikker, meervleermuis en de kleine modderkruiper. Bovendien laat onder de Habitatrichtlijnsoorten met een ongunstige staat van instandhouding, Nederland de sterkste verbetering zien vergeleken met de overige lidstaten.

De slechte tot matige staat van de Nederlandse natuur komt grotendeels door onvoldoende ruimtelijke en milieucondities. De emissies van verzurende en vermestende stoffen zijn weliswaar in 25 jaar afgenomen en het areaal natuur in het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is groter geworden. De depositie van stikstof blijft echter te hoog om de natuur duurzaam in stand te houden, en de helft van de natuurgebieden is nog te klein en/of te versnipperd om ruimte te bieden aan stabiele populaties. Daarnaast blijft verdroging onverminderd een probleem.

De sleutel tot het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit ligt voor een belangrijk deel bij het verminderen van de milieudruk door de landbouw. Om de natuurkwaliteit in Nederland te verbeteren, verwoordt het kabinet ambities voor een natuurinclusieve landbouw; een landbouw die een zo klein mogelijk negatief effect heeft op de natuur, terwijl de natuur een zo groot mogelijk positief effect heeft op de landbouw. De natuurinclusieve landbouw is momenteel een niche binnen een sector die vooral is gericht op kostprijsverlaging en productieverhoging. Tevens draagt de sector in belangrijke mate bij aan de milieudruk die het halen van natuurdoelen belemmert. Als het kabinet toe wil naar een meer natuurinclusieve landbouw, dan kan het de agrarische sector helpen door duidelijker aan te geven waar het met de landbouw heen wil. Regelgeving en subsidies zijn daarop af te stemmen.

Bron: Wageningen UR