Sinds augustus wonen meneer P. van 95 jaar en baby E. van amper twee maanden gebroederlijk met elkaar in verzorgingshuis De Molenhof in Zwolle. Meneer P. kwam in Zwolle terecht nadat het verzorgingshuis in Emmeloord werd gesloopt. Baby E. verblijft er sinds zijn geboorte eind juli. E’s moeder is een van de zes jongeren die als proef in het verzorgingshuis woont, als onderdeel van het experiment ‘Bejaardenhuis een 2e jeugd’. Dit voert ouderenhuisvester Habion inmiddels op vijf plekken in het land uit. Inzet: het behouden en opnieuw uitvinden van het bejaardenhuis.
14TIJDSCHRIFT VOOR DE VOLKSHUISVESTING NUMMER 4 NOVEMBER 2015COLUMNCOLUMNSinds augustus wonen meneer P. van 95jaar en baby E. van amper twee maandengebroederlijk met elkaar in verzorgings-huis De Molenhof in Zwolle. Meneer P.kwam in Zwolle terecht nadat het verzor-gingshuis in Emmeloord werd gesloopt. Baby E. ver-blijft er sinds zijn geboorte eind juli. E's moeder iseen van de zes jongeren die als proef in het verzor-gingshuis woont, als onderdeel van het experiment`Bejaardenhuis een 2e jeugd'. Dit voert ouderenhuis-vester Habion inmiddels op vijf plekken in het landuit. Inzet: het behouden en opnieuw uitvinden vanhet bejaardenhuis.Tot een aantal jaar geleden was het volstrekt normaaldat een verzorgingshuis al na een paar jaar functio-neel was verouderd. Dat betekende in de praktijk eenzeer beperkte levensduur en een korte periode om deinvestering terug te verdienen. De oplossing voor defunctionele veroudering was vervolgens sloop en ver-vanging volgens de nieuwe kwaliteitseisen, gefinan-cierd uit de AWBZ. Resultaat: kapitaalvernietiging,het ontmoedigen van innovatiekracht en een aanslagop het milieu. Er was een crisis en tegenstribbelendvermogen voor nodig om uit deze tredmolen te stap-pen en op zoek te gaan naar oplossingen. Exempla-risch is het gesprekje dat ik voerde met een receptio-niste van een verzorgingshuis. Ze verzuchtte dat hetverzorgingshuis al bijna veertig jaar oud was en nogsteeds niet gesloopt, terwijl het gesprek daarover alruim tien jaar liep. Overigens woonde ze zeer prettigin haar eengezinswoning uit de jaren vijftig.NIET ZO VEEL MISEn dus startte we met Habion eind 2013 Bejaardenhuiseen 2e jeugd. Doel was om op plekken als De Molen-hof in Zwolle te onderzoeken hoe we onze zorgvast-goedportefeuille (75 verzorgings- en verpleeghuizen)kunnen laten aansluiten bij de wensen van ouderen.En ze tegelijk toekomstbestendig te maken.Uit onderzoek door studenten van de AmsterdamseAcademie van Bouwkunst bleek al dat met onzegebouwen op zich niet zo veel mis is, maar wel methet gebruik ervan. Het moest voor ouderen echtanders, wilden zij plezierig en zo zelfstandig mogelijkkunnen blijven wonen in hun lokale gemeenschap.Kernwoorden waren wonen, betaalbaarheid, zelfbe-paling, samenredzaamheid, reuring, veiligheid engezelligheid.Na ruim twee jaar experimenteren hebben we beslo-ten dat we onze gebouwen onder geen beding slopen.Met minimale investeringen gaan we ze samen metde lokale gemeenschap openhouden en opnieuwuitvinden. Niet alleen hebben we de gebouwen doorde dubbele vergrijzing (steeds ouder en steeds meerouderen) hard nodig, het behoud van de gebouwenis duurzaam en een betaalbare oplossing. Bovendienmaken we door levensduurverlenging investeringsca-paciteit vrij die we kunnen inzetten voor de huisves-ting van ouderen.FLEXIBELE FUNCTIONALITEITIn de vastgoedwereld wordt vooral gedacht vanuit deflexibiliteit van de stenen. Flexibel bouwen, omkeer-baar bouwen; het kost handen vol geld terwijl debewoners er niet om vragen. Integendeel, ze vindendie kleine badkamer juist prettig omdat ze zichkunnen vasthouden. Vallen is immers met stip hetgrootste risico als je ouder wordt. De kunst is dus omde functionaliteit van de zorg flexibel te maken. Zowordt dezelfde ruimte gebruikt als woning, verzor-gings- of verpleegwoning. Zonder steeds te verbou-wen. Op die manier ben je gevrijwaard van ingrepenvanuit het Rijk in de financiering van zorgvastgoed.Transformatie van het vastgoed betekent dan ookeerder verandering van het gebruik en eigenaarschap,dan een kostbare investering in de stenen. Ketensbouwen met oude en nieuwe partners, waarbij delokale samenleving dit eigenaarschap heeft en insti-tuties faciliteren.VOORUIT LEVENEn hoe vergaat het ondertussen meneer P. en baby E.in Zwolle? Nadat bewoners erg moesten wennen aanhet idee van mogelijk luidruchtige studenten, zien wedat het werkt. Er is meer reuring en begrip. Mensenontmoeten elkaar in de recreatiezaal voor 'n praatje engaan samen de toekomst tegemoet. Of zoals meneerP. het met zijn 95 jaar treffend zegt: "ik wil vooruitleven". Daar kunnen we nog wat van leren. Wantmisschien zit de echte opgave van transformatie enduurzaamheid juist ook in onze eigen organisaties enhoofden.NAAM PETER BOERENFIJNFUNCTIE DIRECTEUR HABION,P.BOERENFIJN@HABION.NL,WWW.EEN2EJEUGD.NL"HET IS DE KUNST DE FUNCTIONALITEIT VAN DEZORG FLEXIBEL TE MAKEN"
Reacties