'Het idee is: oude gebouwen kun je niet isoleren, dus er is altijd te veel warmteverlies om zo’n pand energieneutraal te krijgen.' Daarom werkt Karthaus het liefst met oplossingen die verwarmen met water van lage temperatuur. Dat werkt alleen als de oppervlakte die wordt verwarmd groot genoeg is, dus niet alleen de vloer, maar ook de wanden. 'Als de plafonds in een oud gebouw bewerkt zijn met sierlijk stucwerk, en de wanden zijn ook gedecoreerd, kun je bijvoorbeeld een voorzetwand plaatsen, met daarachter buizen waardoor het water stroomt. Die ingreep is altijd weer terug te draaien.' Eén van zijn succesverhalen is het oude bankgebouw De Tempel in Den Haag, waar nu de architecturale dienst is gevestigd. Dat wordt verwarmd door de zon, het energie-overschot wordt in de zomer ondergronds opgeslagen en in de winter wordt die warmte via de vloeren en wanden weer afgegeven. 'Een spectaculaire energieprestatie, in de zomer wordt dat gebouw zelfs gekoeld met water van lage temperatuur', aldus Karthaus.

Zelfs als deze techniek met water niet te gebruiken is, zijn volgens Karthaus andere oplossingen mogelijk. 'Denk aan warme lucht, die bijvoorbeeld in een serre ontstaat en die je ook kunt gebruiken om te verwarmen. Het gaat bij energie om drie dingen: de opvang, de opslag en de afgifte, die moeten in evenwicht zijn. Daarvoor zijn aanvankelijk investeringen nodig: bijvoorbeeld zonnecellen op het dak en een opslag onder je huis, maar daarna betaal je geen gas meer. Na tien of vijftien jaar begin je dat terug te verdienen.' Karthaus renoveert op deze manier particuliere woningen, maar ook bedrijfspanden en bijvoorbeeld oude schooltjes.

Dat oude gebouwen vaak om ingewikkeldere oplossingen vragen, vindt Karthaus een voordeel. 'Monumentale panden kunnen zo op het gebied van duurzaamheid juist een voorhoede zijn. Als het lukt om een zestiende-eeuws pand energieneutraal te maken, dan moet het met nieuwbouw helemaal lukken.'

Miel Karthaus is één van de sprekers tijdens het door de provincie Noord-Holland en de gemeente Zaanstad georganiseerde Congres Industrieel Erfgoed. Dit congres zal gehouden worden op 15 en 16 oktober 2015 in het kader van het Europees Jaar van het Industrieel Erfgoed.