Recensies

De Paradijsmethode

ma 1 mei 2017

De Paradijsmethode is een proefschrift van Imke van Hellemondt (Vrije Universiteit van Amsterdam). Ze beschrijft in dit boek de idealistische plannen van de ambtenaren van de Rijksplanologische Dienst. Deze plannen krijgen de naam 'Paradijsmethode' mee.

In de jaren zestig en zeventig heerste de opvatting dat het Nederlandse landschap flink verouderd is. Het bestond voornamelijk uit stilistische, kunsthistorische geschiedschrijving van tuinarchitectuur. Tijd voor vernieuwing was volgens de landschapsarchitecten noodzakelijk. Bij het inrichten van het landschap moest voortaan rekening gehouden worden met schijnbaar strijdige belangen als technologie en ecologie, behoud en vernieuwing, stad en land.

Landschapsarchitecten als Hubert de Boer, Nico de Jonge en Jan Vallen streefden in die tijd naar herziene modernisering. Ze wilden het landschap geschikt maken voor eigentijds en toekomstig gebruik. De paradijsmethode werd gezien als een methode om een zorgvuldige afweging te maken tussen vernieuwing en behoud. Het doel van de landschapsarchitecten was om door toepassing van de paradijsmethode behoud aan vernieuwing te koppelen, zodat er een eigentijds landschap ontstond dat doelmatig en betekenisvol was dat de gebruikers ervan meerwaarde bood en ‘iets dat weg heeft van het paradijs’. Maar aan het eind van de jaren zeventig veranderen de inzichten en blijkt dat de methode toch niet het gewenste effect had.

Imke van Hellemondt zet uiteen wat de achterliggende motieven waren voor het moderniseringsideaal van deze landschapsarchitecten, hoe zij dit wilden verwerkelijken en welke gevolgen dat had voor hun opvattingen over onderzoek en ontwerp.