Het laatste wat ik in deze column beoog, is op de stoel van de rechter te gaan zitten of partij te kiezen. Wel illustreert deze kwestie in mijn ogen dat transities – naast technische innovaties en maatschappelijke doelen – vooral ook gaan over macht, belang en geld. Een dimensie die in mijn ogen niet altijd de juiste aandacht krijgt van beleidsmakers en de wetgever.

Transities stellen – per definitie – de gevestigde orde ter discussie. De gevestigde orde kan dan op twee manieren reageren: zich verzetten tegen de verandering of de verandering incorporeren binnen de gevestigde orde. Bij de transitie naar een CO2-arme samenleving zien we die strijd niet alleen langs de snelweg.

Ook bij grondexploitaties in gebiedsontwikkeling zal het opwekken, het distribueren het het opslaan van duurzame energie een volwaardig hoofdstuk van de exploitatie moeten worden. Ook hier gaat dit niet vanzelf. Kosten en opbrengsten zullen op een andere manier verdeeld gaan worden dan we tot voor kort gewend waren. Dit vraagt van beleidsmakers en de wetgever kennis van en inzicht in de werking van de betrokken deelmarkten en de belangen van de verschillende stakeholders.

En ja, dan gaat het soms ook over het bestaansrecht van partijen of hun bron van inkomsten. En dat doet vanzelfsprekend pijn.

In mijn ogen laat het geschil tussen Shell en Fastned dan ook vooral zien dat de transitie naar een CO2-arme samenleving in volle gang is. Een hoopvolle gedachte vlak voor het begin van een nieuw jaar.