‘Werken aan buurten om trots op te zijn’. Het is de titel van het ‘koersdocument’ dat in 2020 de inzet van Rochdale voor de metropoolregio Amsterdam beschrijft. De toon is opgewekt en vastberaden. De weg vooruit is ingeslagen na een bestuurs- en economische crisis, een parlementaire enquête en de introductie van een nieuwe woningwet die onze speelruimte flink inperkt. Wonen is méér dan een dak boven je hoofd. Een fijne leefomgeving. Dáár draait het om.
Vier jaar later. De verhuurdersheffing hebben we overleefd. De rijksbelasting heeft ons en onze collega’s
12 miljard euro gekost. Het woningtekort is opgestuwd tot dramatische proporties. ‘Zelfregulerende marktwerking’ heeft alleen voor mensen met geld woonruimte opgeleverd. Het concept ‘sterke buurten’ vertegenwoordigt nog steeds alles waar wij voor staan. Sterke buurten zijn buurten met goede voorzieningen. Buurten waar de mensen naar elkaar omkijken. Gemengde buurten. Buurten waar mensen met uiteenlopende levensstijlen en achtergronden in harmonie samenleven. Mokum is dáárom mooier dan Parijs. Niet binnen de ring de welvaart en daarbuiten de uitzichtloosheid. De hele stad de ongedeelde stad voor iedereen.
In de praktijk lijden ‘onze’ buurten onder een overvloedige instroom van mensen ‘in kwetsbare posities’. Dat zijn mensen die geestelijk of lichamelijk niet zo sterk zijn, maar wel op zichzelf moeten wonen, noodgedwongen vaak, omdat ze niet in een instelling terecht kunnen. Ze hebben weinig geld en zijn aangewezen op sociale huur. Iedereen begrijpt het en wij ervaren het dagelijks. Te veel mensen bij elkaar die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen, dat doet een buurt geen goed.
Hoe versterken we onze buurten? De oplossing ligt zo voor de hand dat we hem soms over het hoofd zien. De regels zeggen: corporaties mogen max 7,5 procent van hun huizen toewijzen boven de inkomensgrens (van 40.000 euro per jaar voor een eenpersoonshuishouden). Als gemeente en lokale huurdersorganisaties het goed vinden, is zelfs 15 procent toegestaan. We maken weinig gebruik van de mogelijkheid. In 2022 en 2023 blijft Rochdale onder de 3,5 procent. Dat zijn 60 mensen, terwijl het dubbele zonder enige belemmering óók had gekund: 125 nieuwe huurders die bij de politie, in het onderwijs of in de zorg werken. De regels laten zelfs 250 nieuwe huurders boven de inkomensgrens toe. Dan héb je het ergens over. Zo’n instroom zet in de wijk echt zoden aan de dijk.
Waarom gebeurt het niet? Dat ligt aan onszelf. Het gevoel dat sociale huur alleen voor de laagste inkomens is, hebben we volkomen geïnternaliseerd. Het voelt schandelijk om een betaalbaar huis te gunnen aan iemand met een modaal salaris. Begrijpelijk misschien, maar we vergeten dat niet lang geleden iederéén in aanmerking kwam voor een sociale huurwoning. Pas in 2011 werd die harde inkomensgrens ingevoerd. Menging in wijken ging voor die tijd volkomen à naturel.
Het beter benutten van de vrije regelruimte is geen oplossing voor álle problemen, maar draagt zeker bij aan sterkere buurten. Het is goed als een buurt uit gemengd samengestelde portieken bestaat. Leraren, verpleegkundigen en politieagenten zijn ook in hun vrije tijd een bovengemiddelde autoriteit. Ze trekken de zelfredzaamheid van een buurt omhoog. Het geld dat we oppervlakkig gezien laten liggen als we de huur niet verhogen tot vrijesectorniveau is elke cent waard als daarmee de draagkracht van een buurt wordt vergroot. Het kost in ieder geval een stuk minder dan wat we nu soms kwijt zijn om meer variatie in de bevolkingssamenstelling te krijgen. Sociale huurwoningen slopen en koop of dure huur terugbouwen, dat is pas écht duur.
Mohamed Acharki, bestuursvoorzitter woningcorporatie Rochdale
Reacties
Leon Bobbe 10 juli 2024 13:17
Beste Mohamed, mooie blog. Wat me opvalt is dat er een accentverschuiving in woorden heeft plaatsgevonden. Nu schrijf je over 'sterke buren, sterke buurten'. Terwijl Rochdale het nog niet lang geleden schreef over 'sterke buurten, sterke mensen' (tijdschrift ruimte & wonen). Is dat een accentverandering of een echte verandering van perspectief? Is dit een nieuw stapje richting samenlevingsopbouw als leidende drijfveer? Ik ben benieuwd. Met een verbonden groet, Leon Bobbe.