Hospers is op zijn best als hij heilige huisjes benoemt. In zijn ogen ligt de crux met betrekking tot een toekomstbestendige landbouw, respectievelijk landschap: ‘alleen als consumenten bereid zijn meer te betalen voor hun eten, kan de agrarische sector nieuwe wegen inslaan. In de landbouw is de klant koning, maar het is hoog tijd dat de klant zich royaler gaat gedragen......mensen die aan landschapspijn lijden, kunnen hun lol op de komende jaren. Alles wijst erop dat het platteland zich zal ontwikkelen tot 'een proeftuin voor de energietransitie’. Herkenbaar met eerdere publicaties is zijn terechte aversie tegen gebrek aan regionaal denken, dorpsisme en kerktorenpolitiek, het blijven denken in dorpsdimensies en het framen van het dorp als middelpunt van de wereld. In dit kader wijst hij ook op de kortzichtige neiging van dorpsraden om te gaan voor stenen in plaats van meer focus op de mobiliteitsvraag in hun dorp. Slimme streken laat juist zien dat de menselijke factor en zintuigelijke en emotionele zaken van het platteland van veel groter belang zijn: ‘weinig mensen, veel zien’. Heerlijk is zijn nu al een klassieker dat ‘op het platteland de condities om je van de goede kant te laten zien, beter zijn dan in de stad’.

Mijn grootste punt van kritiek is zijn stelling dat voorzieningen geen voorwaarde zijn voor leefbaarheid en de impliciete beschrijving dat een ligging aan de digitale snelweg net zo belangrijk is. Dit botst met het door hem bepleitte belang van ontmoetingen en samenleven. Je kan als dorpeling wel goed ontsloten zijn op het wereldwijde web en dichtbij een grotere kern wonen waar wel voorzieningen zijn. De vraag is of deze voortgaande mentale verstedelijking niet juist bijdraagt aan het plattelandscliché van verlaten platteland met doodse dorpen.

Hospers is in mijn ogen wat te nostalgisch als hij stelt dat het slopen van een boerderij zorgt voor het verdwijnen van een deel van het landschap en de daaraan verbonden verhalen. Hij stelt namelijk dat in 2030 nl 4800 voetbalvelden aan agrarisch vastgoed leegstaan. Een deel zal ook gewoon moeten worden opgeruimd en daar wordt het landschap beter van. Ik ben wel benieuwd hoe Hospers aankijkt tegen de problemen op het platteland en zijn typering over de efficiënte, veilige en duurzame landbouwsector, na het losbarsten van de stikstof- en pfas crisis in 2019.

Hospers is er met slimme streken, de kracht van het platteland weer in geslaagd een boek te schrijven waar zeker overheden veel profijt van kunnen hebben. Dit boek is gelet op het stikstof-, energietransitie en klimaatdebat actueler dan ooit en een aanrader om van onze doorgaans te metropolitane blik af te komen.