Het voor ruimtelijke ordening verantwoordelijke departement gaat Infrastructuur en Waterstaat heten met Cora van Nieuwenhuizen als minister en Stientje van Veldhoven als staatssecretaris. Er komt dus – wederom – geen minister voor Ruimtelijke Ordening of Volkshuisvesting. Ook begrippen als leefomgeving, wonen of ruimtelijke kwaliteit komen nergens terug in de naam van een ministerie. Her en der proefde ik wat heimwee en teleurstelling onder ruimtelijke planners. Weer blijft de door sommige zo gewenste revival van wat ooit was uit. En wederom is er geen minister of staatssecretaris voor Ruimtelijke Ordening.
Ik vond het een goede aanleiding om eens terug te zoeken hoe het woord ruimte (in relatie tot het ruimtelijk of omgevingsbeleid) de afgelopen decennia gebruikt wordt in de diverse coalitieakkoorden. Om te bezinnen bij het akkoord van Rutte III.
Het woord ruimte (al dan niet in combinatie met een ander woord) komt 58 keer voor in het regeerakkoord van Rutte III. Zo’n 6 keer heeft het woord ruimte ook echt betrekking op de ruimtelijke ontwikkeling van ons land. Het overzicht vanaf 1994 staat in onderstaande tabel.
|
Jaartal |
Aantal keer ruimte |
In relatie tot R.O. |
|
1994 |
26 |
1 |
|
1998 |
87 |
29 |
|
2002 |
78 |
15 |
|
2003 |
18 |
9 |
|
2007 |
38 |
10 |
|
2010 |
38 |
17 |
|
2012 |
34 |
11 |
|
2017 |
58 |
6 |
Wat ik aan mijn uiterst beperkte analyse vooral overhoudt is dat de opeenvolgende kabinetten de afgelopen decennia vooral bezig zijn ruimte te creëren voor anderen. Ruimtelijk beleid is sinds 1994 nooit een dominant onderwerp geweest in coalitieakkoorden. Met wellicht 1998 als uitzondering toen Jan Pronk zich met de Vijfde Nota mocht laten gaan. Ik geloof niet dat veel wethouders en gedeputeerden naar die tijd terug verlangen.
Mijn conclusie: niet woorden tellen, maar daden. En daarin vind ik het regeerakkoord zonder meer hoopgevend. Het akkoord bevat een forse ambitie op duurzaamheid, men blijft niet simpelweg investeren in klassieke infrastructuur, maar in een slim en duurzaam vervoerssysteem. Er is aandacht (en geld) voor cultureel erfgoed, onze belangrijkste natuurgebieden worden bij naam genoemd en zoals te verwachten viel gaat de omgevingswet door.
In woorden is het misschien niet het regeerakkoord waarop sommige vakbroeders en -zusters gehoopt hadden. hadden. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat niet in akkoorden of door de naam van een ministerie, maar door concreet handelen in de praktijk. We hebben wel eens minder ambities gezien van een nieuwe regeringsploeg. Ik wens Cora en Stientje veel succes. In hun doen en waar nodig ook in hun laten.
PS: kort na het schrijven en plaatsen van deze column werd duidelijk dat NOVI en Omgevingswet naar BZK gaan. Geen onlogische keuze, omdat beiden ten diepste ook gaan over het functioneren van ons bestel. Ook Kajsa Ollongren dus veel succes!
Reacties