De term RO, Ruimtelijke Ordening, mag weer. Na jaren verdoemd en verguisd te zijn geweest leeft er een herwaardering voor het vak Ruimtelijke Ordening. Tot grote opluchting van Ed Nijpels, de onafhankelijk voorzitter van het Klimaatberaad, een van de door het huidige kabinet ingestelde ´sectortafels´ om het klimaatakkoord op hoofdlijnen inhoud te geven. Dat zegt Nijpels tijdens de bijeenkomst van Vereniging Deltametropool (VDM) waar hem het pleidooi 2050 is aangeboden; een manifest ondertekend door ruim zestig toonaangevende ruimtelijke professionals. In het pleidooi pleit VDM voor een ruimtelijke strategie in het klimaatakkoord.

De voormalig minister van VROM (Lubbers 2) draagt de ruimtelijke professionals een warm hart toe en heeft ervoor gezorgd dat elke sectortafel een eigen ruimtelijk expert heeft. Reden is even voordehand liggend als cruciaal: de energietransitie krijgt een onvoorstelbare ruimtelijke impact. Nijpels maakt duidelijk dat de ruimtelijke professionals hard nodig zijn om de kwaliteit van het landschap en de leefomgeving te behouden. Voor de helderheid: wanneer de hele Noordzee vol staat met windmolens levert dat alleen voldoende energie op voor de vaderlandse industrie. Dan moet er nog iets gebeuren voor de rest van Nederland.

De even gedreven als dominante Nijpels doet kort uit te doeken dat elke sectortafel de koers op hoofdlijnen voor de zomervakantie (di 10 juli) presenteert. De planbureaus rekenen de plannen deze zomer door om tot een gefundeerd debat te komen in het najaar over hoofdlijnen van het klimaatakkoord. Vervolgens komen er dertig regionale energie strategieën waar het akkoord wordt uitgevoerd. Nijpels: “Dat betekent dat gemeenten en provincies voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het klimaatakkoord. Dat landt in de NOVI´s, de PROVI´s en de GOVI´s”.

De 140 aanwezigen bleken bij navraag door gesprekleider Paul Gerretsen, agent van de Vereniging Deltametropool voornamelijk landschapsarchitecten, planologen en stedenbouwkundigen te zijn. Waar is de energiesector vanavond, vroeg een dappere deelnemer die niet schroomde nog voor de discussie de vinger op de zere plek te leggen: drie handen gingen de lucht in. De energietransitie is een gemeenschappelijke opgaven, dwars door alle sectoren heen. In werkelijkheid is de integrale samenwerking nog ver te zoeken. De bijdrage van Joost Schrijnen zou gezien kunnen worden als een hart onder de riem. In vogelvlucht herinnert hij het gezelschap eraan dat we in het verleden wel degelijk in staat zijn geweest om enkele (ruimtelijke) transitieprocessen in een intergouvermentele contexst tot een goed einde te brengen: Deltawerken, Ruilverkaveling, Stadsvernieuwing, Vinex, Ruimte voor de Rivier en het Deltaprogramma.

Schrijnen benoemt enkele knelpunten van de energietransitie in relatie tot ruimte, die gedeeld worden door VDM en Nijpels. Er is een maatschappelijke verinnerlijking nodig, verbinding tussen diverse schaalniveaus, koppeling met andere opgaven en een budgettair kader. Tot slot, en misschien begint het daar wel mee, moet de interactie tussen sectorale tafels, overheden, vakwereld en maatschappij worden gewaarborgd.