Wie mij een beetje kent of volgt weet dat ik vaak betoog dat ons land er – zeker in internationaal perspectief – fantastisch bij ligt. We zijn echt een gidsland als het gaat om onze leefomgeving, waterveiligheid, kwaliteit van de infrastructuur, et cetera. Dat is mede te danken aan onze traditie van ruimtelijke ordening en planmatig ingrijpen. En toch voel ik steeds vaker de behoefte om kritisch te reflecteren op de vaak impliciete aannames die ten grondslag liggen onder onze beleidskeuzes. Niet om die erfenis te verkwanselen, maar omdat de tijd er in mijn ogen om vraagt en kritische reflectie nodig is om vooruit te komen.
Stel dat de semi-autonoom rijdende auto de norm wordt en voor iedereen bereikbaar is. Wat betekent dat voor ons denken over mobiliteit en bereikbaarheid? Is stedelijke kwaliteit dan nog afhankelijk van verder verdichten rondom OV-knooppunten? Hoe kunnen ecologische, energie en klimaatdoelen verbonden worden met de behoefte aan honderdduizenden woningen? Welke nieuwe concepten zijn dan bruikbaar? Is het geheel meer dan een optelsom van lossen projecten?
Het zijn vragen waarop wellicht geen eenduidig antwoord mogelijk is, maar die volgens mij vragen om nader onderzoek. Ik verheug me erop om als opvolger van professor Friso de Zeeuw weer wat meer tijd te kunnen nemen om te kunnen reflecteren op de fundamenten onder ons vakgebied. In samenspraak met beleidsmakers, kenniswerkers, ontwikkelaars en investeerders.
Plannen laten zich niet plannen, maar je moet er wel goed over na blijven denken.
Reacties
Co Verdaas - Over Morgen/TU Delft 17 augustus 2018 12:02
Hoi John en Frank, dank voor jullie reacties. Herkenbaar, ik probeer inderdaad altijd 'door te vragen' zoals Frank het omschrijft, ook bij mezelf, hoe moeilijk dat soms ook is om je eigen aannames en onderliggende waarden te herkennen in je professionele handelen. Wie weet, tot ziens, Co
Frank van Unen - Oburo 06 juli 2018 13:07
Je bewust zijn van, en vervolgens nadenken over, de impliciete aannames is cruciaal om tot nieuwe ontwikkelingen te kunnen komen. Je kunt pas echt iets nieuws vinden als je weet wat je preoccupaties en oogkleppen zijn. Dus maak ze expliciet, stel naïeve vragen, laat mensen schrikken met een onverwachte opmerking. Zo kom je verder. Een belangrijke trigger is de zin "Dat kan niet." Meestal kan het wel degelijk, zolang de natuurwetten zich er niet tegen verzetten, maar deze zin betekent vrijwel altijd: "Ik wil het niet". Dan is het dus een kwestie van doorvragen. Succes er mee!
John Schraven - Innovatie Design 26 juni 2018 20:55
Zoals de bloesem in de lente een voorbode is van het fruit in de zomer, zo zijn wensen en verlangens van mensen een voorbode van hetgeen ze later kunnen realiseren. Zoals fruitbomen over precies die kwaliteiten beschikken die ze in staat stellen de eigen fruitsoort te creëren, zo beschikken mensen over precies die kwaliteiten die ze nodig hebben om hun eigen wensen en verlangens te kunnen realiseren. (Marinus Knoope, 1998) De keuzes die we maken voor lange termijn plannen (transities) zijn complex en onzeker. Dan kijken we naar 'de voorbodes van een veranderende wereld'. Op korte termijn plannen is makkelijker maar nog steeds heel moeilijk. We weten nu al dat we 100.000 woningen kunnen realiseren die duurzaam energie opwekken. Met het teveel aan energie kunnen we dan onze straatlantaarns en elektrische auto's voeden. Dan kijken we naar 'wat ons nu in de weg staat' (regelgeving, niet afgeschreven infrastructuur etc....) en maken ruimte voor een nieuwe economie. Voor een nieuwe economie is nieuw denken nodig waaraan nieuwe wensen en verlangens ten grondslag liggen. Dit gaan we realiseren met plannen die niet te plannen zijn. Collectieve Innovatie is nieuw denken waarbij burgers ondernemen (energiecoöperaties), producten veranderen in dienstverlening (Air B&B, Uber etc.) en kennisdelen het nieuwe vermenigvuldigen is. www.johnschraven.nl