Ontwikkelen en bouwen ver onder de zeespiegel; hoe doe je dat in de diepste polder van Nederland op een toekomstbestendige manier waarbij 'water en bodem sturend' het uitgangspunt is? Gemeente Zuidplas heeft die uitdaging opgepakt met het plan het Middengebied om de Zuidplaspolder gefaseerd te transformeren in een woon-, werk- en leefgebied met een nieuw dorp - het 'vijfde dorp' - met 8.000 woningen, twee bedrijventerreinen, een energielandschap en nieuwe natuur- en recreatiegebieden.

De wens om in het Middengebied van de Zuidplaspolder – omringd door de dorpen Zevenhuizen, Moordrecht, Moerkapelle en Nieuwerkerk aan den IJssel – met gebiedsontwikkeling aan de slag te gaan, is niet nieuw. Vanwege de grote vraag naar met name betaalbare huur- en koopwoningen wees het Rijk de Zuidplaspolder al in 2004 aan als ontwikkellocatie voor woningbouw. Verschillende initiatieven sneuvelden echter, mede vanwege de crisis. Vanaf 2017 blies de gemeente Zuidplas de planontwikkeling nieuw leven in en dat resulteerde in 2021 in de vaststelling van het Masterplan Middengebied Zuidplaspolder. Toen zijn ook afspraken met alle betrokken bestuurlijke partijen gemaakt om de ontwikkeling van het gebied ook echt mogelijk te maken.

"Niets doen was geen optie", maakt Marco van Lente, opgavemanager Ontwikkeling Middengebied van de gemeente Zuidplas, duidelijk. “Om het huidige grootschalige agrarische productielandschap op lange termijn te behouden, zou het nodig zijn de waterpeilen te blijven verlagen. Dat resulteert vervolgens in bodemdaling die weer verdere peilverlaging noodzakelijk maakt; een vicieuze cirkel. Het gebied moet juist natter worden en de waterpeilen moeten omhoog en flexibeler worden om verdere bodemdaling en kwel te beperken. Er moest dus sowieso iets gebeuren.”

Het Masterplan, dat nu met het doorlopen van de m.e.r.-procedure wordt uitgewerkt in twee bestemmingsplannen, schetst op hoofdlijnen de toekomst van het Middengebied van de Zuidplaspolder. De diepe polder transformeert in verschillende fases naar een toekomstig woon-, werk- en leefgebied met een nieuw dorp – het ‘vijfde dorp’ – met 8.000 woningen en maatschappelijke en commerciële voorzieningen, twee bedrijventerreinen, een energielandschap en nieuwe natuur- en recreatiegebieden.