Zuid-Holland is de meest verstedelijkte regio van Nederland. Tal van functies knokken om de schaarse ruimte. En er komt nog meer bij, zoals 170.000 nieuwe woningen. Maar ook de energietransitie moet bijvoorbeeld een plek krijgen. Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Harm Veenenbos nam in samenspraak met de provincie Zuid-Holland het initiatief voor een verkenning. De uitkomst is een netwerk van groen en blauw, als vertrekpunt voor de nieuwe ontwikkelingen.

Bij zijn aantreden in 2016 als Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit schreef de landschapsarchitect een werkprogramma, waarin drie onderwerpen centraal stonden. Het stedelijk landschap, ‘De Zuidelijke Randstad als Landschapstad’ was daar een van. Waar kwam de urgentie op dat moment vandaan? Veenenbos: ‘Ik had het gevoel dat er méér nodig was om de kwaliteit van de hoogstedelijke zone in Zuid-Holland, ruwweg de as tussen Leiden en Dordrecht, op een hoger peil te brengen. De provincie had de bufferzones tussen de verstedelijkingsgebieden vastgelegd. Ook de realisatie van extra groen en recreatiegebieden om de steden, zoals Groen-Blauwe Slinger, Nieuwe Driemanspolder, Nieuwe Dordtse Biesbosch en Bentwoud, zijn projecten van behoorlijke importantie. Maar daarna viel het denken over de inrichting van Zuid-Holland door de crises een beetje stil. En dan met name ten aanzien van het stedelijk landschap dat we hier hebben en dat uniek is voor Nederland. Dat betekent overigens niet dat de provincie niet meer investeert in kwaliteitsbeleid. Via de Kwaliteitskaart en de Gebiedsprofielen wordt bijvoorbeeld met initiatiefnemers overlegd over concrete locaties en ontwikkelingsplannen. Maar de provincie miste een krachtig overkoepelend en sturend verhaal voor dit stedelijk kerngebied.’