In juni presenteerde de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) het rapport Brick by Brick. Building Better Housing Policies. Betaalbaarheidsproblemen op de woningmarkt zijn immers niet alleen in Nederland in de afgelopen jaren toegenomen. Welk economisch beleid stelt de OESO voor om deze trend om te buigen? Deze bijdrage reflecteert op de OESO-adviezen.

De oorzaken van de betaalbaarheidsproblemen op de woningmarkt zijn bekend, ook vanuit de berichtgeving in Nederland (zie ook het vorige nummer) en andere landen. De OESO toont de vraag en aanbodtrends en in vergelijking tussen landen.
Betaalbaarheidsproblemen zijn ontstaan omdat de groei van de woningvoorraad in de meeste landen sinds 1990 gemiddeld niet gelijke tred heeft gehouden met de reële (voor inflatie gecorrigeerde) inkomensgroei. Overheden van de OESO-landen (met deze data), hebben aan dit langzamere tempo bijgedragen door zelf ook minder in wonen te investeren sinds 2001: de directe investeringen halveerden tot 2018, terwijl de huursubsidie lichtelijk steeg.
De toename in de vraag naar wonen als gevolg van de inkomensstijging -en de huishoudensgroei niet te vergeten- stuwde derhalve gemiddeld de woningprijzen en huren op, mede ook omdat de stijging niet volledig is gecompenseerd door de daling van de (hypotheek)rente. Uiteraard zijn er regionale verschillen, die naar verhouding klein zijn in Nederland (tussen de uitersten van Limburg en Noord-Holland) en Zweden, bijvoorbeeld, in vergelijking met Frankrijk of de VS. Maar de inelasticiteit van de voorraad is hoog in Nederland, zoals we meemaken: bij stijgende prijzen en huren, stijgt de nieuwbouwproductie niet in gelijke mate mee vanwege diverse redenen, zoals de beperkte beschikbaarheid van bouwgrond. Kortom, de reële woningprijzen en huren zijn meer gestegen in de meeste OESO-landen, niet alleen meer dan inflatie derhalve, maar ook meer dan huishoudinkomen. Duurzaam-groene investeringen zullen woonkosten verder opdrijven.