Log in
inloggen bij Ruimte en Wonen
Hulp bij wachtwoord
Geen account?
shop word lid
Home / Content / Recensies

Recensies

Adri Duivesteijn - Vanzelfsprekend maar niet normaal

di 13 jun 2023

Afgelopen maart overleed Adri Duivesteijn, een belangrijk voorvechter voor sociale volkshuisvesting en geslepen politicus, die decennialang invloed uitoefende op het debat over sociale woningbouw en de rechtvaardige stad. Al in 2019 verscheen het boek over zijn leven en werk, waarin de auteurs nauwkeurig en met veel detail de persoonlijke ontwikkeling en de politieke strijd van Duivesteijn optekenen. Op basis van een lange reeks gesprekken met Duivesteijn zelf en in interviews met mensen die zijn loopbaan van dichtbij hebben meegemaakt, aangevuld met literatuurstudie is een doorwrochte biografie opgesteld.

De publicatie schetst te loopbaan van een eigenwijze en compromisloze wereldverbeteraar. De strijd die Duivesteijn voerde, ging niet over zijn eigen gewin, maar over betere leefomstandigheden  voor de minder gegoede burgers van Nederland. Voor betere en betaalbare woningen, kwalitatieve en gezonde steden. 
Opgegroeid in de Haagse Schilderswijk - in de jaren 60 en 70 een verpauperde wijk met dichtgetimmerde huizen en abominabele woonomstandigheden - besloot Duivesteijn al jong de misstanden die hier heersten te bestrijden. Opgeleid als kok en sociaal maatschappelijk werker, was het vooral zijn politieke talent dat hem op een invloedrijke positie bracht. De auteurs beschrijven hoe zijn activistische stijl en zijn vasthoudendheid in combinatie met zijn kennis van wat bewoners van achterstandswijken echt nodig hebben, hem een plek laten veroveren als gemeenteraadslid en daarna als wethouder in Den Haag. Vanuit die positie zette hij de stadsvernieuwing op de agenda, maar werkte hij ook een ambititeus plan uit voor de Haagse binnenstad, inclusief het stadhuis. De perikelen rondom het stadhuis lezen bijna als een krimi. In een tijd, waar Den Haag voorzichtig nadacht over een uitbreiding van het bestaande stadhuis, kwam Duivesteijn op de proppen met een groots bouwproject van internationaal formaat en ‘starchitects’, met het doel de binnenstad van Den Haag internationale allure te geven. Het tijdsbeeld dat de auteurs telkens goed weten te schetsen, geeft de context om te begrijpen waar de moeilijkheden liggen, maar ook de kansen die Duivesteijn met beide handen aangrijpt.
Na dat de hoog oplopende ruzies rondom het stadhuis hebben gezorgd voor zijn terugtreden als wethouder, wordt het stadhuis volgens Duivesteijns plannen door Richard Meijer gerealiseerd. Duivesteijn zelf is dan al directeur van het Nederlands Architectuurinstituut, waarvan hij de bouw begeleidt voordat hij er zijn intrek kan nemen. Ook hier neemt hij een outsider-positie in die de rol van architectuur als massaproduct benadrukt, en de volkshuisvesting en de kwaliteit daarvan centraal stelt.
Omdat de politiek hem toch nader staat dan de leiding van een architectuurinstituut, gaat hij in op het verzoek zich verkiesbaar te stellen voor de Tweede Kamer. Hier blijft hij vanaf 1994 twee kabinetsperiodes actief op het dossier Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting. Teleurgesteld door de Vinex, die volgens hem te veel wordt gedomineerd door ontwikkelaars en te weinig gehoor geeft aan woonwensen van de gebruikers, ontwikkeld hij ideeën voor zelfbouw. In zijn volgende functie, die van wethouder van Almere, werkt hij vanaf 2006 aan de schaalsprong die zich hier voltrekt. Hiervoor ontwikkeld hij niet alleen de Almere Principles, een leidraad voor duurzame stadsontwikkeling, maar ook een structuurvisie die de groei van Almere in de context van de MRA plaatst. Maar het meest in het oog springend zijn de verschillende bouwexperimenten die in Almere gerealiseerd worden: woonwijken zoals Het Gewilde Wonen, Homeruskwartier en Oosterwold, waar de bewoner inspraak krijgt op plattegrond, maat en uiterlijk van zijn woning of er zelfs welstandsvrij op eigen houtje mee aan de slag kan. Deze wijken zijn in het binnen- en buitenland veelbesproken en bezochte voorbeelden voor een andere manier van stedenbouw.
Duivesteijn sluit zijn carrière tussen 2013 en 2015 af in de Eerste Kamer, waarna hij om gezondheidsredenen stopt.
De hoge informatiedichtheid maakt dit omvangrijke boek niet altijd even makkelijk leesbaar. Ook mist de lezer naast al het politieke geweld soms een de persoon Duivesteijn. Maar de rode draad van het betoog blijft op meer dan 400 pagina’s stevig overeind: Duivesteijn verlaat op geen moment in zijn indrukwekkende carrière zijn missie, het bouwen aan betere en rechtvaardigere steden.

Besproken door Jutta Hinterleitner

Adri Duivesteijn - Vanzelfsprekend maar niet normaal
Winfred en Anneliese Haase
ISBN 9789081874267

Reacties

Renda ©2024. All rights reserved.