Het Krachtstation in de wijk Kanaleneiland in Utrecht was het decor van de 2e bijeenkomst van Ruimte en Wonen, op woensdag 5 juli. Het thema was, net als de 2e editie van het magazine, Tweedeling.
Na een korte introductie door Evamarije Smit van Aeneas Media, nam Nathan Rozema, directeur van Labyrinth Onderzoek en Advies, de aanwezige professionals mee naar binnen om een kijkje te nemen in de centrale hal van het Krachtstation.
Rozema legde uit wat het kost aan financiële én sociale investeringen om het pand, dat hij samen met twee andere bedrijven en een anonieme sociaal investeerder kocht van woningcorporatie Mitros, overeind te houden. Met een belangrijke sociale functie. Het Krachtstation, waar onder meer studentenwoningen, bedrijven en sociale activiteiten zijn gevestigd, brengt op een natuurlijke wijze mensen samen. Rozema: “Als je het teveel bedenkt, mislukt het. Het moet als vanzelf ontstaan, de participatie, de menging.” Wel benadrukt hij dat het allemaal niet vrijblijvend is: “Het is hier voor wat hoort wat. Alleen dan krijg je beweging op gang.”
De bijeenkomst ging verder in de voortuin van het Krachtstation, waar door de buurt veelvuldig gebruik wordt gemaakt van de twee aanwezige barbecues en een aantal picknicktafels. De naastgelegen moes- en bloementuinen worden zorgvuldig beheerd door de met name Marokkaanse bevolking van de wijk. Studenten die in het Krachtstation een goed betaalbare kamer huren, verzamelen zich eveneens op het zonnige veld. Van tweedeling lijkt geen sprake.
Jeanet Kullberg van het SCP nuanceert het begrip tweedeling dan ook enigszins door zes segmenten toe te lichten die zich in het spectrum tussen ‘gevestigde bovenlaag’ en ‘precariaat’ (de onderste laag) bevinden. Maar ze komt ook tot een harde conclusie: “In het oordeel over het eigen geluk zien we de harde scheidslijnen wel terug. De bovenlaag geeft zichzelf gemiddeld een 8,1, het precariaat een 6,3 en de onzeker werkenden een 6,1. En de kloof tussen die zessen en die acht is heel groot.”
Lees Ruimte en Wonen voor meer informatie over het Krachtstation en het onderzoek van het SCP.
Ten slotte was het de beurt aan de aanwezigen zelf om met oplossingen te komen. Hoe kunnen ruimtelijke en woningmarktprofessionals deze tweedeling verzachten? Onder leiding van Paul Gerretsen van Vereniging Deltametropool werd de discussie al snel pittig door de vraag of het erg is dat de scheidslijnen scherper worden. “Ik hoor geen alarmklokken luiden”, prikkelde hij. De ongeveer 40 aanwezigen deelden het gevoel dat het erg is, dat een verdere deling tussen diverse soorten Nederlanders ongewenst is. Directeur-bestuurder van Groenwest Karin Verdooren concludeerde voorzichtig dat alle hulp in geld en goederen voor zwakke wijken de afgelopen decennia blijkbaar geen instrumenten hebben opgeleverd om tweedeling tegen te gaan.
Het moet dus anders: het kan anders. De locatie Het Krachtstation lijkt daarvan een inspirerend voorbeeld te zijn: zonder subsidies, zonder duurbetaalde projectleiders namens gemeenten en andere professionals, laat het initiatief zien dat je in het sociale domein vermenging van mensen kunt creëren. Dat is een belangrijke voorwaarde voor verandering, klinkt het in de discussie. Mensen, en dus ook wij zelf als professionals, kunnen zelf het verschil maken. Janine Boers van Atrivé, deelt hoe moeilijk zij het vindt om contact te maken met gesluierde vrouwen in de wijk waar zij als adviseur werkzaam is. Dat voelt pijnlijk, zegt ze.
Aan bod kwamen de kansen die mensen krijgen, de belangrijke rol die het onderwijs speelt. Het is allesbehalve een eenvoudige opgave, maar urgenter dan ooit. Ook in de ogen van de heer El Mostafa van het Stedelijk Lyceum die helder verwoordde: “Nu gaat het met heel veel migrantenjongeren gewoon slecht.” Annemiek Rijckema vermoedde waar mogelijk een oorzaak ligt: door veranderingen in het onderwijs ervaren veel jongeren geen toekomstperspectief. "Ze vallen buiten de boot en dat ondermijnt het vertrouwen in de eigen samenleving. Verschillen zijn er altijd geweest maar het grote gemis is nu dat het idee van vooruitgang is weggeëbd.”
Reacties