De stad zit in de lift. Nog niet zo lang geleden keerden we onze steden massaal de rug toe en werden ze geassocieerd met problemen, overlast, viezigheid. Iedereen die het zich kon permitteren verliet de stad. Onze kijk op de stad lijkt inmiddels 180 graden gedraaid. Steeds meer mensen zien de stad als een aantrekkelijke plek om te wonen, werken, winkelen of simpelweg te vertoeven. Wereldwijd groeit de stedelijke bevolking en ook economische groei is vooral in stedelijke regio’s geconcentreerd.
46 2015/02 S+ROThemaBinnenstadBinnenstedelijke Vox PopuliWifi and coffee.Foto: Reyer Boxem, HHHans-Hugo SmitBPD Gebiedsontwikkelingh.smit@bpd.nlBinnenstedelijke Vox PopuliDe stad zit in de lift. Nog niet zo langgeleden keerden we onze steden mas-saal de rug toe en werden ze geas-socieerd met problemen, overlast,viezigheid. Iedereen die het zich konpermitteren verliet de stad. Onze kijkop de stad lijkt inmiddels 180 gradengedraaid. Steeds meer mensen zien destad als een aantrekkelijke plek om tewonen, werken, winkelen of simpelwegte vertoeven. Wereldwijd groeit destedelijke bevolking en ook economi-sche groei is vooral in stedelijke regio'sgeconcentreerd.Een belangrijk onderdeel van de aan-trekkingskracht van steden zijn bin-nensteden. Mensen waarderen de con-centratie van stedelijke voorzieningen,zoals winkels, horeca en musea en dedrukte en levendigheid die dat met zichmeebrengt. De omslag in het stedelijkdenken geldt zeker ook voor binnen-steden; van no-go area tot populaireplek voor uiteenlopende doeleinden.Binnensteden zijn geliefde `places-to-be' voor locals en toeristen. Steedsmeer koopkrachtige doelgroepen willenin of nabij de binnenstad wonen. En ookals werkplek zijn binnensteden steedspopulairder. Enerzijds doordat steedsmeer bedrijven bewust kiezen vooreen kantoor in de binnenstad, maar ookmeer informeel; elke binnenstedelijkeplek met `wifi & koffie' lijkt geschiktals werkplek voor de modernekenniswerker.Waar consumeren in de binnenstadvoorheen vooral ging om winkelen enhoreca, wordt de binnenstad tegen-woordig in veel bredere zin `geconsu-meerd' door mensen die bereid zijn tebetalen voor stedelijke sfeer en voor-zieningen. Het belang van de stad alsplek van consumptie is zo gegroeid datEdward Glaeser spreekt over de stad als`consumer city'.Niet alle steden of binnensteden pro-fiteren in gelijke mate van die toege-nomen stedelijke consumptie. Zo zijngrotere steden vaak meer in trek dankleintjes. Ligging in de Randstad helpt,net als een fraai historisch karakter. Inonderzoek van Glaeser ? en in Neder-land van Marlet ? staat de attractie-waarde van steden centraal en wordendie voorzieningen, Marlet noemt zewoonattracties, ge?dentificeerd dievoor de stedelijke consument vanwaarde zijn en die (dus) bepalend zijnvoor de groei van de stad. Het econo-misch succes van steden en binnenste-den hangt af van de aanwezigheid vanBinnenstedelijke Vox PopuliS+RO 2015/02 47ThemaBinnenstadBinnenstedelijke Vox Populilange tijd in Nederland bepaalden hoeonze steden werden vormgegeven eningericht. Passend bij de maakbaar-heidsgedachte werd bepaald waar jekon wonen, werken en winkelen en ookwaar al die woningen, werkplekken enwinkels aan moesten voldoen. Bouw-besluiten, bestemmingsplannen ofwel met het belang van de burger in hetachterhoofd maar toch van bovenaf enin zekere zin elitair vastgelegd.Traditionele idee?n over hoe je goedesteden maakt lijken inmiddels soms tebotsen met wat moderne burgers ?stedelijke consumenten ? aantrekkelijkvinden. De voorbeelden zijn legio. Ste-denbouwkundige randvoorwaarden ofwelstandnota's die bijvoorbeeld balkonsbij binnenstedelijke appartementenuitsluiten. Detailhandelsregels die ter-rasjes verbieden, stringente openings-tijden opleggen of nieuwe conceptenop het snijvlak van retail en horeca ofe-commerce in de weg staan. Parkeer-normen die beletten dat leegstaandecommerci?le ruimte wordt getransfor-meerd naar wonen.Binnensteden zijn populair, maar alleenals ze voldoen aan wat de gebruikersvan binnenstedelijke ruimte wensen.Die gebruikers ? stedelijke consumen-ten ? hebben noten op hun zang. Als zeniet voldoende bediend worden, hakenze af. Ze geven hun geld dan niet uitin de stad. Dat geldt voor winkelendpubliek en horecabezoekers, maarevengoed voor potenti?le woningko-pers of investeerders in kantoren enwinkelpanden. Ze houden de hand op deknip of geven hun geld elders uit.Succesvolle binnensteden bieden watdeze mensen vragen. Dat betekent echtniet altijd ??n-op-??n doen wat `deconsument' wil. Maar identificeren watvoor burger, klant of consument vanwaarde is moet wel startpunt van han-delen zijn, en niet bestaande regelge-ving, gewoontes of niet-geijkte opvat-tingen over goed stedelijk functioneren.Ruim baan dus voor vernieuwenderetailconcepten, ook als daarvoor somsbranchebeperkingen moeten verdwij-nen of pandjes moeten worden samen-gevoegd. Veel meer ruimte ook voorstedelijke woonvormen en architectuurdie aansluiten bij de wens van de koop-krachtige stedelijke doelgroep. Latenwe ons verheugen in de populariteitvan de stad en tegelijkertijd stimulerendat de stem van stedelijke consumen-ten gehonoreerd wordt. Hans-Hugo Smit is gebiedsmarketeerbij BPD.voldoende attracties, die maken dat zepopulair zijn onder consumenten.De woorden attractie, populair en con-sument in ??n zin. Dat is even schrikkenvoor veel `stedelijke professionals', diewelstandsnota's beschreven minimaleafmetingen van een toilet, rooilijnenvan gevels en wat er in een bepaaldewinkel wel en niet verkocht mochtworden en op welke tijden. Misschien
Reacties